YAKIN DİYARBAKIR TARİHİ
Kurt İsmail Paşa: 221. Diyarbakır Valisidir. Hatunoğlu ailesindendir.
1868 de göreve başlıyor ve 7 yıl görev yapıyor. 1896 da İstanbul’da ölüyor.
Görev süresi boyunca;
Kurt İsmail Paşa Camisi
Vilayet Konağı yapımı
İslahane yapımı
Vilayetin sur dışına taşınması
İlk Gazete gibi faaliyetlerde bulunuyor.
Valilik binasını sur dışına taşıyor ve memurların her sabah şehirden gelip gitmelerini sağlıyor. Bu olay önce tepkiye yol açıyor, sonra alışılıyor ve diğer resmi binalar da yavaş yavaş dışarı taşınıyor.
***
Dünya Savaşı başlayınca 21 Temmuz 1914’te seferberlik ilan ediliyor.
18 Ağustos 1914’te büyük bir yangın çıkıyor şehrin önemli bir kısmı yanıyor.
1916’a tifüs ve kolera salgını patlıyor.
Doğudaki harpten kaçan insanlar Diyarbakır’a sığınıyor, kıtlık ve pahalılık yaşanıyor.
29 Nisan 1916 da Enver Paşa Diyarbakır’a geliyor. Halk ilk defa otomobili orada görüyor.
Bu sırada Diyarbakır’da 2. Ermeni olayı meydana geliyor. Harbe gitmeyen Ermeniler firar ediyorlar ve ‘Dam Olayı’ denen ayaklanmayı başlatıyorlar. Müslümanlarla Ermeniler çatışıyorlar ancak Vali Dr. Mehmet Reşit Bey müdahale ediyor ve olaylar bastırılıyor.
Kaynak: Şevket Beysanoğlu, Diyarbakır Tarihi, Cilt 3.